Kerkük’te kentin güvenliğinin sağlandığı Kerkük Ortak Harekat Komutanlığı’nın, Başbakan Muhammed Şii es-Sudani’nin talimatıyla Kürdistan Demokrat Partisi’ne (KDP) devredilmesi istendi.
Karar halkın öfkesine neden oldu.
2014-2017 yıllarında KDP genel merkezi önünde barikat kuran Arap ve Türkmen yüklü göstericiler, Kerkük-Erbil otoyolunu trafiğe kapattı.
Bunun üzerine Peşmergelerin şehre girmesini isteyen KDP’liler de sokaklara çıktı.
Ellerinde silahlarla Kerkük-Erbil otoyolunun trafiğe kapatılmasını protesto etti.
Peşmerge güçleri kentin kuzey girişi olan Altın Köprü bölgesinde güç gösterisi yaptı.
Güvenlik güçleri karşıt grupların ortasında çatışma çıkmaması için harekete geçti.
Ancak kentte sokaklarda hedeflenen güvenlik sağlanamadı ve çatışmada 4 sivil hayatını kaybetti.
Bağdat yönetimi harekete geçerek sokağa çıkma yasağı ilan etti.
Şehirde yaşayan halkın yasağa uymasının ardından kısa bir süre sonra hükümet geri adım atarak Komuta Binası’nın peşmergelere devrinin ertelendiğini duyurdu.
BÖLGENİN DEMOGRAFİK YAPISI DEĞİŞTİ
1920 yılında yapılan ilk nüfus sayımında 92 bin civarındaki Kerkük nüfusunun 50 bini Türklerden oluşuyordu.
Birinci Dünya Savaşı sonrasında Arap ve Kürtlerin bölgeye yerleşmesiyle birlikte Irak’taki Türkmen bölgelerinin demografik yapısında da değişiklik yaşandı.
Yıllar geçtikçe şehirde yaşayan Türkmenler azınlık haline geldi.
Şehirdeki Kürt nüfusunun artışı Saddam Hüseyin’in devrilmesinden sonra gerçekleşti.
2003-2017 yılları arasındaki ABD işgali sırasında şehrin nüfusu 850 binden 1 milyon 800 bine çıktı.
Sözde bağımsızlık referandumu öncesinde bile KDP lideri Mesut Barzani’nin “Kerkük Kürdistan’ın kalbidir” şeklindeki açıklamaları KDP’nin bu yöndeki politikası olarak kabul ediliyordu.
BARZANİ BÖLGEYE EKLENMEYE KATILDI
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’ne (KBY) bağlı Peşmerge güçleri, terör örgütü DEAŞ’ın 2014 yılındaki saldırıları sonrasında Irak ordusunun güvenliğini sağlayamadığı Kerkük’te boşaltılan üslere konuşlanmaya başladı.
Peşmerge’nin 3 yıl boyunca kenti kontrol ettiği ve KDP’nin nüfuz alanını genişlettiği görüldü.
IKBY, 25 Eylül 2017’de sözde “bağımsızlık referandumu” ile Irak’tan ayrılma girişiminde bulunmuştu.
Kerkük de sözde yeni Kürdistan projesinin sınırları içerisindeydi.
Barzani’nin ilhak girişiminin ardından Irak Ordusu 16 Ekim 2017’de Kerkük’e girerek kentteki Peşmerge varlığına son vermişti.
O dönemde Mesut Barzani’ye bağlı birlikler, Irak Ordusu ile herhangi bir çatışmaya girmeden şehri terk etmişti.
Gelişmelerin ardından Irak askerleri KDP binasını boşaltarak burayı “Kerkük Harekat Komutanlığı Karargahı” haline getirdi.
Mesut Barzani KDP’nin liderliğini sürdürürken, Mesrur Barzani Bölge İdare Başkanı olarak atandı.
BABA ZİYARETİNDEKİ KONUŞMADA KÜRDİSTAN DETAYI
Papa I. Francis, 5-8 Mart 2021 tarihlerinde Irak’a önemli bir ziyarette bulundu.
Bağdat, Ur, Necef, Karakoş, Musul ve Erbil kentlerinde temasları bulunan Papa’nın ziyaretinde büyük bir skandalın yaşandığı ortaya çıktı.
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin Erbil’de Papa için bastırdığı pullardan birindeki haritada, Türkiye’nin doğusunun da Irak Kürt Bölgesi’ne dahil olduğu görülüyor.
Bu pulda Kerkük de IKBY’nin bir parçası olarak yerini aldı.
Skandalın açığa çıkması büyük tepki topladı.
TÜRKİYE’NİN KERKÜK İLE TARİHİ BAĞLARI
Osmanlı döneminden önce bölgede yaşayan Türkmenler Kerkük’e Gökyurt adını vermişlerdir.
Yavuz Sultan Selim’in Çaldıran Seferi’nin ardından 1517’de Osmanlı topraklarına katılan Musul ve Kerkük’teki Osmanlı egemenliği, Kanuni Sultan Süleyman’ın saltanatı sırasında 1534’teki Bağdat seferiyle sağlam temeller üzerine kurulmuştur.
1548 yılında Kerkük, Kerkük’ün merkezi ve Bağdat vilayetinin Dakuk’u olmak üzere iki nahiyeden oluşuyordu.
Şehirde ilk resmi nüfus sayımı yine Kanuni Sultan Süleyman döneminde yapılmıştır.
O dönemde Kerkük halkının yüzde 90’ı Türk olarak kayıtlıydı.
1892 yılının ortalarına kadar resmi yazışmalarda Kerkük’e “Şehr-i Zor” deniyordu.
Bu ismin Suriye’deki “Mutasarrıflık” ile benzerliği idari karışıklığa neden oldu.
İsmi değiştirilerek Türklerin anavatanı Kerkük 1893 yılında bugünkü ismini almıştır.
Kerkük, Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra Irak’a verildi.
ANKARA’DAN TÜRKMENLERE DESTEK VE KERKÜK’TE EŞİTLİK
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya ziyaretinin ardından uçakta soruları yanıtlarken Kerkük meselesine vurgu yaptı.
Erdoğan, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve istihbarat birimlerinin bölgedeki son gelişmeleri yakından takip ettiğini söyledi.
Irak Başbakanı, Sudani ve mevkidaşlarıyla orada görüşmeler yapıldığını belirtti.
Erdoğan, bölgenin huzur ve huzuru için Kerkük’ün yapısını bozacak faaliyetlerden kaçınılması gerektiğinin altını çizdi.
Kerkük’ün bir Türkmen yurdu olduğunu vurgulayan Erdoğan, bölgede yüzlerce yıldır farklı kültürlerin barış içinde yaşadığını söyledi.
“Bu coğrafyanın huzur ve bütünlüğünün bozulmasına izin vermeyeceğiz” diyerek bölgedeki Türkmen halkına desteğini yineledi.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Kerkük’teki huzur ve istikrarın Irak’ın tamamını doğrudan etkilediğini söyledi.
Dışişleri Bakanı Fidan, kentte son dönemde artan PKK varlığının dikkat çekti.
Iraklı yetkililerin bu duruma derhal son verilmesini talep ettiğini vurguladı.
